HAYATIMIN ANLAMI - ÖRNEK BESLENME PROGRAMI

AYLARA GÖRE ÖRNEK BESLENME PROGRAMI

AYLARA GÖRE ÖRNEK BESLENME PROGRAMI

0 - 4 AY

Bebeğiniz ağladıkça ve acıktıkça anne sütü vermelisiniz.
Anne sütü yoksa veya yetersizse anne sütüne adapte bir biberon maması kullanmalısınız.

4 - 6 AY

Anne sütüne aldığı sürece ve miktarda devam edilmelidir.
Anne sütü yoksa veya yetersizse 3-4 öğün 2 numara devam maması verilmelidir (500 ml/gün).

Saat 10.00: Meyve suyu (Mevsimine göre suyu sıkılarak hazırlanır. 1-2 hafta sonra püre şeklinde verilebilir.)

Saat 13.00: Sebze çorbası(1-2 hafta sonra püre şeklinde verilebilir.)

Saat 16.00 Yoğurt (100 ml hazırlanmış ılık Devam Mamasına 1 çay kaşığı yoğurt konulup mayalanır ve 3-4 saat mayalkanmaya bırakılır.)

Saat 20.00 Kaşık Maması veya Muhallebi (100 ml su ile 1 tatlı kaşığı pirinç unu pişirilir. Ocaktan indirildikten sonra 3 ölçek Devam Maması ilave edilir.)

6 - 8 Ay

Anne sütüne aldığı sürece ve miktarda devam edilmelidir.
Anne sütü yoksa veya yetersizse en az 300 ml. devam maması verilmelidir.

Saat 06.00-07.00: Kahvaltı (Devam maması içine akşamdan tuzu alınmış peynir +haşlanmış yumurta sarısı +reçel ilave edilerek hazırlanır.)

Saat 10.00: Kavanoz maması veya meyve püresi

Saat 13.00: Sebze çorbası veya sebze püresi (İçersine ince çekilmiş kıyma ilavesine başlanabilir.)

Saat 16.00: Yoğurt

Saat 19.00-20.00: Kaşık maması veya muhallebi (Muhallebi devam maması ve pirinç unu ile hazırlanmalıdır.

8 - 10 Ay

Anne sütü veya devam maması (en az 300 ml.)

Saat 07.00: Kahvaltı

Saat 10.00: Kavanoz maması veya meyve püresi

Saat 13.00: Sebze çorbası veya diğer unlu çorbalar (Tarhana, yayla, şehriye çorbasına et, tavuk, kıyma ilave edilebilir.)

Saat 16.00: Yoğurt veya meyve püresi + tahıllı mama

Saat 19.00: İnce çekilmiş kıymadan yapılan köfte veya herhangi bir çorba

Saat 20.00-21.00: Anne sütü veya 2 ya da 3 numaralı devam maması

10 - 12 Ay

Anne sütü veya 2 ya da 3 numaralı devam maması günlük en az 300 ml. olmalıdır.

Evde hazırlanan yemeklere yavaş yavaş geçilebilir. Yemeklerin sadece suyu değil kendisi ezilerek verilmelidir.

Haftada 1-2 öğün haşlanmış veya ızgara taze balık ve haşlanıp ezilmiş karaciğer verilmeye başlanabilir.

07.00-09.00: Kahvaltı (150 ml. devam maması + yumurta +peynir +bir dilim ekmek + 1 tatlı kaşığı reçel)

12.00-13.00: Evde pişmiş etli sebze yemeği veya sebze püresi +meyve suyu

15.00-16.00: Yoğurt veya devam maması

19.00-20.00: Çorba + köfte veya balık

Ne zaman başlamalı?

Bebeğiniz dört aylık olana dek diyetini anne sütü ve/veya hazır mama oluşturmaktadır (Çocuk hekiminiz buna, vitaminler ve demir ekleyebilir). Dört ile altıncı aylar arasında katı gıdalar eklemeye başlayabilirsiniz. Bazı bebekler üç aylıkken katı gıdalar almaya hazır duruma gelmesine karşın dil atma refleksi genellikle dördüncü aydan itibaren kaybolmaya başlar. Aslında emme işlevinde önemli bir rolü olan bu refleks yüzünden bebek, ağzına sokulan her şeyi; kaşığı, yiyecekleri diliyle iter. Dördüncü aydan itibaren bebeğinizin enerji gereksinimi artacaktır. Bebeğinize ek kalori sağlayacağından dördüncü ve altıncı aylar arasında katı gıdalara başlamak idealdir.
Katı gıdaları vermeye başlarken gün içinde siz ve bebeğiniz için en uygun beslenme zamanını saptayın. Bu günün herhangi bir saati olabilir. Sizin en rahat olacağınız dikkatinizi dağıtacak başka işlerinizin olmadığı bir zamanı tercih etmeniz doğaldır. Sonraları, büyüdükçe sizlerle birlikte sofraya oturmak isteyeceğini unutmayın. Yedirirken başını çevirir veya ağlarsa onu zorlamayın. Katı gıdalara her ikinizin de zevk alacağı, hoşnut kalacağı bir dönemde başlamanız, herhangi belirli bir zamanda başlamaktan çok daha önemlidir. İstemiyorsa zorlamayın, emzirmeye ve ya biberonla beslemeye bir-iki hafta daha devam ettikten, sonra tekrar deneyin.

Nasıl Başlamalı ?

Boğazına kaçma riskini en aza indirgemek için bebeğinizin oturur pozisyonda (kucağınızda veya mama sandalyesinde) olmasına dikkat edin. Katı gıdaları kaşıkla verin. Bazı anne-babalar bunları biberonla vermeye çalışırlar. Bu yöntem bebeğin nefes borusuna yiyecek kaçma riski açısından sakıncalıdır. Ayrıca her öğünde aldığı besin miktarını aşırı bir şekilde artırabileceğinden aşırı kilo alımına neden olur. Bebeğinizin oturarak yeme işlevine -kaşıktan azar azar alarak, yudumlar arasında dinlenerek ve doyduğunda durmayı öğrenerek- alışması gereklidir. Tüm yaşamı boyunca onun sağlığını etkileyecek olan doğru yeme alışkanlıklarının temeli bu dönemde atılmaktadır.
Bebek kaşıkları bile bu dönemdeki bebekler için fazla geniş olabilir. Bu yüzden en iyisi küçük çay kaşıklarından kullanmaktır. Yarım çay kaşığı (tatlı kaşığının çeyreği) veya daha az miktarlarla başlayın ve beslenme boyunca onunla konuşurak yardımcı olun ("mmm, bak ne kadar güzel…"). Büyük bir olasılıkla, başlangıçta şaşıracak ne yapacağını bilemeyecektir. Aşağılanmış veya kafası karışmış gibi görünebilir, burun kıvırıp, lokmasını ağzında geveleyebilir veya tümüyle reddedebilir. Bu tepkiyi anlamak zor değildir. Eskiden yedikleri ile şimdiki yediklerinin arasındaki farkı gözönünde bulundurursanız onu daha iyi anlarsınız.
Katı gıdalara geçiş dönemini kolaylaştırmak için şu yöntemi deneyebilirsiniz: Önce bebeğinize biraz süt (meme veya hazır mama) verdikten sonra az bir miktarda katı gıdayı yarım çay kaşıklık yudumlarda verin ve öğününü yine süt ile bitirin. Bu yöntem çok acıktığı zamanlarda düş kırıklığına uğramasını önleyebildiği gibi, kaşıkla beslenme deneyimini meme emmenin verdiği hazla bağdaştırmasına yardımcı olacaktır.
Ne yaparsanız yapın, katı gıdalarla beslenmeye başladığınızda yiyeceklerin çoğunu geri çıkaracak, bir kısmı yüzüne bir kısmı önlüğüne bulaşacaktır. Bu nedenle katı gıdaları yutmayı becerene kadar ona bir iki çay kaşığı vermekle yetinin beslenme öğünlerini çok yavaş arttırın.

Neyle başlamalı?

Birçok bebeğin tanıştığı ilk katı gıda, pirinç maması (pirinç püresi)dır. Bunu yulaf ezmesi ve arpa maması izler. Çok küçük bebeklerde allerjik reaksiyonlara yol açabildiklerinden buğday ve diğer tahıl ürünlerini daha sonra vermek uygundur. Küçük kavanozlarda açılıp yemeye hazır olanlardan kullanabilir veya paketlerde kurutulmuş bir şekilde satılan tahıl ürünlerine (cereal) hazır mama, anne sütü veya su ekleyebilirsiniz. Hazır ürünlerinin kullanımı daha kolaydır. Buna karşılık, kuru tahıl ürünlerinin hem demir içeriği daha fazladır ve hemde kıvamını bebeğinize uygun ayarlama olanağınız vardır. Özellikle bebekler için üretilmiş ürünlerden satın alırsanız, bebeğinizin besin gereksinimlerinin karşılandığından daha emin olursunuz.
Bebeğiniz tahıl ürünlerini kabul ettikten sonra yavaş yavaş diğer katı gıdalarla da tanışmaya başlayabilir. Uygulayabileceğiniz sıralardan birisi:

Süzgeçten geçirilmiş sebzeler; kabak, havuç gibi turuncu renkli sebzelerle başlayın (birçok bebek için altı aydan önce hazmı zor olduğundan mısır daha sonraları verilmelidir.
Meyveler; elma, armut
Et; tavuk, dana, hindi, koyun (alerji riski daha yüksek olduğundan deniz ürünlerine daha sonra başlanılmalıdır).

Yeni gıdalara teker teker başlayın ve üç-dört gün boyunca başka yeni bir gıda vermeyin. Her yeni gıda ile birlikte ishal, döküntü veya kusma gibi allerjik belirtilerin olup olmadığını gözleyin. Bunlardan herhangi birini gördüğünüz anda, kuşkulandığınız yiyeceği diyetten çıkarın ve çocuk hekiminize danışına kadar tekrar vermeyin. Katı gıdalara başladıktan sonra iki-üç ay içinde bebeğinizin diyeti; üç öğüne bölünmüş:

anne sütü veya hazır mama,
tahıl ürünleri,
sebzeler, etler

meyvelerden
oluşmalıdır.
Sıklıkla alerjiye sebep olduğundan, yumurtaya en son başlanır. Bebeğinizi yüksek kolesterol içerikli gıdalara alıştırmayın ve yumurtayı haftada en çok üç kez verin.
Bebeğiniz oturmaya başladığı zaman bazı yiyecekleri eline vererek kendi kendine beslenmeyi öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz. Verdiğiniz yiyeceklerin yumuşak, yutması kolay, ve solunum yollarını tıkayamayacak kadar küçük tanelere ufalanır özellikte olmasına dikkat ediniz. İyi pişmiş ve doğranmış yeşil fasulye, bezelye, patates ve küçük parçalar halindeki kraker ve bisküviler bunlardan bazılarıdır. Bu dönemde çiğnenmesi gerekecek gıdalardan vermeyiniz.
Günlük üç öğünün her birinde yemesi gereken miktar yaklaşık 120 ml veya bir küçük kavanoz dolusu rendelenmiş hazır bebek mamasıdır (büyüklere göre hazırlanmış konserve gıdalar çoğunlukla fazla tuz ve koruyucu katkı maddeleri içerdiklerinden bebeklere verilmemeleri gerekir).
Bu dönemde meyva sularına da başlayabilirsiniz. Portakal ve diğer turunçgillerin suyu birçok bebekte rahatsızlık yarattığı için bunlara altıncı aydan sonra başlamak daha uygundur. Meyve suları özellikle çok verildikleri taktirde dışkıyı asidik yaparak ve cildini tahriş edebilir. Bebekte kıpkırmızı ve altı silinirken acı veren bir pişiğe yol açabilir. Bebeğin altını olabildiğince açık tutup havalandırmak ve koruyucu pomadlar kullanmak bu pişiği genellikle iyileştirecektir. Bir süre için meyve veya meyva
sularını azaltmanız da yararlı olabilir.
Bebeğiniz öğün aralarında susamış gibi görünüyorsa su verebilirsiniz. Sıcak aylarda terleyerek su kaybedeceği için günde daha sık su verin. Yaşadığınız bölgedeki sulara florür katılıyorsa, su vermeniz ilerde dişlerde oluşabilecek çürükleri önlemeye yardımcı olacaktır.
Bebeğinize, konserve veya kurutulmuş gıdalar değilde taze yiyecek vermek istiyorsanız ne yapmanız gerekir? Bu durumda blender veya yiyecek öğütücüleri kullanabileceğiniz gibi yumuşak gıdaları çatalla da ezebilirsiniz. Hazırladığınız herşeyin yumuşak, tuzsuz, iyi pişirilmiş ve taze olmasına özen gösteriniz. Pişirilmiş taze sebzeler ve komposto meyveler (istisnalar için kutuya bakınız) hazırlanması en kolay olanlarıdır. Muzu pişirmeden de ezebilirsiniz ancak diğerlerini pişirmeniz gerekir. O anda yedirmeyeceğiniz gıdaları derhal buzdolabına koyunuz. Bebeğinize vermeden önce de bozulup bozulmadığını kontrol ediniz. Sizin hazırladığınız yiyecekler hazır gıdalar gibi bakterilerden arındırılmadığı için daha çabuk bozulurlar.

Bebeğiniz katı gıdalara başladığında ne gibi değişiklikler beklenebilir?

Bebek katı gıdalar yemeye başladığında dışkısı daha değişken ve katı bir hale gelecektir. Gıdasındaki artan şeker ve yağ oranı dışkısının daha fazla kokulu olmasına yol açabilir. Bezelye gibi yeşil sebzeler dışkısını koyu yeşil renge, pancar türü gıdalar kırmızıya döndürebilir. Besinleri püre halinde yemiyorsa bir kısmını hazmolmamış olarak dışkısında görebilirsiniz(bezelyenin veya mısırın kabuğu gibi). Çocuğunuzun sindirim sistemi henüz tam anlamıyla gelişmemiştir, ve bütün bunlar normaldir. Ancak, dışkısı eğer aşırı gevşek, sulu veya sümüklü olursa bu sindirim sisteminin aşırı bir şekilde tahriş olduğu anlamına gelebilir. Bu durumda yediği mama miktarını azaltın ve daha sonra ise yavaş yavaş tekrar alıştırmaya çalışın.

Pütürlü Gıdalar

Bebeğiniz 8 aylık olduğunda gıdalarını kalınlaştırmak gündeme gelecektir. Yavaş, yavaş gıdalarını biraz daha az ezilmiş, daha taneli bir hale getirmek onun ileride kendi başına beslenebilmesine önayak olacaktır. Taneli gıdalar daha fazla çiğneme gerektirecektir. Bu dönemde aldığı besinlerin çeşitliliğini artırmaya devam edilir. Her zamanki gibi yeni besinlere teker, teker başlamalı ve iki yeni besin arası 2-3 günden erken olmalıdır.

Verdiğiniz yumuşak gıdalarında çeşitlerini artırabilirsiniz; örneğin pudingler, patates püresi, yoğurt ve jöle yedirmeye başlayabilirsiniz. Yumurta, çok zengin bir protein kaynağıdır ancak başlangıçta sadece sarısını vermeniz gerekir. Yumurta sarısının akına oranla hem besin değeri daha fazla hem de alerji yapma riski daha azdır. Bir-iki ay içinde bir yumurtayı tamamen yiyebilir. Her zaman yaptığınız gibi, yeni gıdalara birer birer başlayınız. Bir sonrakine başlamak için birkaç gün bekleyerek, alerjiye sebep olup olmadığını gözleyiniz.

Bebeğinizin ellerini kullanma becerisi geliştikçe eline bir kaşık verip yemek vakitlerinde bununla oynamasına izin verin. Doğru kavramayı öğrendiğinde kaşığını yemeğine daldırın ve kendini beslemesine izin verin. Başlangıçtaki beklentilerinizin yüksek olmamasında yarar vardır zira ağzına giren gıdadan çok daha fazlası etrafa bulaşabilir. Sandalyesinin altına serilecek bir muşamba temizlik işlemini kolaylaştıracaktır.

Başlangıçta, bir süre için, bir kaşık yemeği kendi kendine alırken bir kaşık da siz verebilrsiniz. Kaşığını ağzına götürmeyi tam olarak başarabildiği zaman (bir yaşından sonraya sarkabilir) kaşığını siz doldurarak israfı ve etrafın kirlenmesini azaltabilirsiniz. Ancak, bırakın yemeğini kendisi yesin.

Bebeklerin parmaklarıyla yemesine uygun yiyeceklere şunlar dahildir:

Kıtır ekmek
iyi pişmiş makarna,
küçük tavuk eti parçaları,
tavada çırpılmış yumurta,
tahıl ürünü gevrekler, krakerler
muz parçaları

Ona, değişik tatta, renkte, görünümde, kokularda besin seçenekleri sunun. Yutması zor olan ve boğulmasına neden olabilecek büyük ısırıklar almaması için gözünüzü üstünden ayırmayın).

Ayrıca çiğnemeden yutabileceği için, dört yaşından küçük çocuklara:

kaşık kaşık fıstık ezmesi,
üzüm,
sert şekerlemeler
patlamış mısır,
pişmemiş bezelye,
salatalık,
fındık fıstık gibi kabuklu yemişler,

gibi sert ve yuvarlak besinler vermeyiniz.

Sosis ve et parçaları da boğulmaya neden olabilir.

Kendi başına yemeye yeni yeni başladığı zamanlarda, eline kaşığı karnı aç iken verirseniz işler daha rahat yürüyebilir. Eğlenmekten çok yemek yemeye çalışacaktır. Bu dönemde sizin gibi günde üç öğün yemek yemesine karşın, onun bu dağınık tarzını herkesin yemek zamanına denk getirmeyi istemeyebilirsiniz. Birçok aile, bir orta yol olarak; bebeğin karnını önceden doyurup, diğerleri ile beraber sofrada otururken eline yiyebileceği birşeyler vermeyi tercih eder.

Sekiz İla Onikinci Aylardaki Bebeklerin Bir Günlük Menü Örneği

KAHVALTI

¼-½ bardak tahıl ürünü (cereal) ile hazırlanan kahvaltılıklar veya çırpılmış yumurta sarısı

¼-½ bardak küçük parçalara doğranmış meyvalar

120-180 ml. Hazır mama

ARA ÖĞÜN

½ bardak elma suyu

¼ bardak küçük parçalar halinde doğranmış peynir veya pişmiş sebzeler

ÖĞLE YEMEĞİ

¼-½ bardak yoğurt veya lor

¼-½ bardak sarı sebzeler · 120-180 ml. Hazır mama

ARA ÖĞÜN

½ bardak elma suyu

1 parça bisküvi veya kraker

¼ bardak küçük doğranmış peynir veya et

AKŞAM YEMEĞİ

¼ bardak küçük doğranmış kırmızı veya beyaz et veya tofu (soya fasulyesi proteini)

¼-½ bardak yeşil sebze

¼ bardak şehriye, makarna, pilav veya patates

½ bardak meyva

120-180 ml hazır mama

YATMADAN ÖNCE

180-240 ml hazır mama veya su (hazır mama yediği zaman arkasından su veya fırça ile dişlerini temizleyin)

6 AY - 5 YAŞ

BESLENME EL KİTABI

4-9 AYLIK BEBEK BESLENMESİ

Yalnız anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıdalara 4 aydan sonra başlanır.

4-6 ay arasında anne sütü ile yeterli büyüme gelişme sağlanıyorsa çocuğunuzu anne sütü ile beslemeye devam ediniz ve ek gıdalara 6. aydan sonra başlayınız.

Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmayınız.

EK GIDALAR: Çocuğu değişik tadlara alıştıran , ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran (meyva suyu veya püresi, sebze çorbası veya püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, biskuvi, ekmek, yumurta vs.) besleyici değeri yüksek allerji yapma niteliği az olan besinlerdir.

Ek gıdalar kaşıkla veya bardakla verilmedir.
Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz.
Yeni verilecek yiyeceklerin allerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz. Şüphenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz.
Çocuğunuzun sevmediği yiyecekleri vermekte ısrar etmeyiniz. 1-2 gün sonra tekrar deneyiniz.
Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri zaman zaman deneyiniz.

Meyva suyu : İlk verilecek ek gıdadır. Elma, şeftali, mandalina gibi meyvaların suları, 1-2 çay kaşığından başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttırılır. 1. aydan itibaren başlanır. 3-4 . aylarda püre verilebilir. Meyva sularına şeker eklenmemelidir.

Sebze çorbası ve püresi : 4-5. ayda genellikle öğle öğününde, 1-2 çorba kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılır. Genellikle patates, havuç, ıspanak, pirinç, kabaktan günlük olarak hazırlanır.

1’inci hafta (sebze çorbası): 3 su bardağı su, 1 tutam tuz, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir. Tel süzgeçe aktarılarak hiç ezmeden yalnız suyu bir kaba alınır. 1 çay kaşığı irmik ilave dilerek 5 dakika daha kaynatılır.

2’inci hafta (basit sebze püresi) : Yukarıdaki gibi pişirilir. Tel süzgeçten ezilerek püre halinde geçirilir. Bu pürenin içine yine irmik katılarak yukarıdaki şekilde hazırlanır.

3’üncü hafta (karışık sebze püresi) : Yukarıdakilere ilave olarak 1 çay kaşığı pirinç ve her gün bir yenisi ilave edilmek üzere mevsim sebzeleri (ıspanak, enginar, maydanoz, bezelye, domates, kabak, tel şehriye, mercimek, vs.) ilave edilir.

4’üncü hafta (tam sebze püresi) : Yukarıdakilere yağsız dana eti veya 1 yemek kaşığı kıyma ilave edilir.

Yoğurt : Genellikle ikindi öğünü ek gıdası olan yoğurt, muhallebi yerine de verilebilir.

Hazırlanışı: Süt kaynatılır,buzdolabında soğutulur. Soğuk 1 litre sütün içine 1 çorba kaşığı yoğurt, 1-2 kaşık sütle sulandırıldıktan sonra ilave edilir ve ocakta yavaşça karıştırılarak elin dayanabileceği sıcaklığa kadar ısıtılır. Daha sonra küçük kaplara bölünerek ağzı kapalı bir tencerenin içinde ve sıcaklığını koruyacak şekilde 3 saat bekletilir.

Kahvaltı : 5 aydan itibaren kahvaltıya başlanabilir.

Hazırlanışı : 2 ölçek formula mama, 60 cc su ile hazırlandıktan sonra içine kibrit kutusu kadar tuzu alınmış beyaz peynir, reçel veya pekmez, ekmek içi veya bebe bisküvisi katılır.Bir yaşından önce allerji yapma özelliği nedeniyle bal verilmemelidir.Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı tereyağı eklenebilir. Katı pişmiş yumurtanın sarısından az miktarda başlanır, 8-10 gün sonunda yumurta sarısının tamamı verilir. 1-2 hafta sonra rafadan pişmiş olarak verilebilir. Yumurta yendikten sonra her defasında kusan, ya da izleyen günlerde döküntü oluşan bebeklerde yumurta 1-2 hafta kesildikten sonra yeniden az miktarlarda denenmelidir. Yumurtanın haftada 3-4 kez verilmesi önerilir. Alerjisi olmayan çocuklara 7-8 aylıktan sonra yumurtanın akıda verilebilir.

Köfte: Sebze çorbası ile birlikte baharatsız hazırlanmış 1-2 köfte 6-7. aydan itibaren verilebilir.

Karaciğer: Zarı soyulduktan sonra, haşlanmış karaciğer rendelenerek sebze çorbalarına 10 günde bir et yerine katılmalıdır.

Tavuk ve Balık 8. aydan itibaren başlanabilir.

1 yaşından önce alerjik özelliği ve bağırsaklardan mikrokanamalara neden olarak kansızlık yaptığı için inek sütü kesinlikle verilmemelidir.

9-12 AY ARASI BEBEK BESLENMESİ

Anne sütünün tamamlayıcı olan ek gıdaların, bu dönemde çocuğunuz için “Asıl Besin” özelliği taşıdığını unutmayınız.
Çocuğunuz için bu dönemde “Özel yiyecekler” hazırlamanıza gerek yoktur. Yetişkinler için pişirilen tüm ev yemekleri (az yağlı ve püreler halinde) bebeğe verilebilir.

ÖRNEK MENÜ :

Sabah : 1 bardak Formula Mama

1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir

1 yumurta sarısı

1 tatlı kaşığı pekmez veya reçel

1 çay kaşığı yağ

1 ince dilim ekmek veya 3-4 adet bisküi

Ara: Meyva püresi

Öğle : Kıymalı sebze püreleri

Dolma içleri, sebzeli köfteler

Kurubaklagil püreleri vs.

Beraberinde 1 dilim ekmek içi

Akşam : Muhallebi veya öğlenin aynısı

Çocuğunuz 1 yaşına basınca aile sofrasına oturtunuz, siz de destek olarak kendi yemesine izin veriniz.

1-5 YAŞ ÇOCUK BESLENMESİ

9. aydan sonra çocuğun temel gıdası olmaktan çıkan anne 12-15 ay arasında, en geç 2 yaşında ve anne için uygun olan bir zamanda kesilmelidir.

Çocuk 13-14 aylıktan itibaren kaşık kullanmaya alıştırılabilir. 2 yaşına doğru çocuk ailenin diğer bireyleri ile sofraya oturtulmaya başlanabilir. Çocuğun ayrı bir tabağı olmalı ve neyi ne kadar tükettiğine dikkat edilmelidir.

En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektedir. Hiç bir besleyici değeri olmayan bu beslenme biçimini uygulamamalıdır.

Bu dönemde de çocuklar günde 4 öğün beslenmeli, temel besin gruplarından (Süt ve sütlü gıdalar, etler, yumurta ve baklagiller, sebze ve meyveler, unlu ve nişastalı) besinler yeterli ve dengeli tüketmelidirler.

Genellikle dengeli bir beslenme listesi şu şekilde olmalıdır.

Hergün yarım litre süt çocuklara verilmedir. Süt her şekilde verilebilir. Sütün içerdiği kalsiyum çocukların gelişimi için çok önemlidir. 25 gr. Peynirde de 200 gr. Sütteki kadar kalsiyum vardır.
Hergün et veya baklagillerden 1-2’si listede olmalıdır.
Hergün (düzenli et verilen çocuklara günaşırı) bir yumurta çocuğa yedirilmelidir.
Günde 1 yada 2 kez sebze verilmelidir.
Günde 1-2 kez meyve yenmelidir. Fazladan bir öğün meyve vermek sebzenin yerini tutabilir. Meyve suları da meyve yerine geçebilir.
Günde 1-2 kez nişastalı besinler ve üç dilim ekmek günlük beslenme listesinde bulunmalıdır.

Çocuklara mümkün olduğu kadar erken dönemde kendi kendilerine çatal-kaşık kullanarak yemeleri öğretilmelidir.

Her çeşit şekerleme, pasta , kek, dondurma çocuklara sık verilmemesi gereken yiyeceklerdendir. Yemek aralarında çocuğa şekerleme vermek iştahını kapatarak yetersiz beslenmesine yol açtığı gibi çürüklerinin sde önde gelen önde gelen nedenidir.

Çocuklara çay, kahve verilmesi içerdikleri uyarıcı maddeler nedeni ile onları aşırı sinirli yapar. En iyisi bu içecekleri çocuğa tattırmamalıdır.

Bu dönemde çocuklar ağız ve diş sağlığı konusunda eğitilmelidirler. 1,5-2 yaşına kadar gelen bir çocuk bir diş fırçasına sahip olmalıdır. Bu yaşta henüz diş macununa gerek yoktur. Diş macunu kullanmaya 3. yaştan itibaren başlayabilir.

6- 9 Aylık bebek beslenmesi

Yalnız anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıda takviyesine 4. aydan sonra başlanır. 4-6 ay arasında bebek yeterli kilo alıyorsa yalnız anne sütü ile beslenmeye devam edilir ve ek besinlere 6. aydan sonra başlanır. Bu dönemde verilen ek gıdalar anne sütünün tamamlayıcısıdır. Ek gıdaya geçişte, özellikle katı gıdaya geçişte, bebekler dilleri ile besinleri itebilirler. Bebeklerin istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 6. aydan sonra düzelir. Çocuğun beslenme durumu en iyi kilo alışları ile değerlendirilir.

Ek besinler: Çocuğu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran, ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran, besleyici değeri yüksek besinlerdir. Bu dönemde verilecek ek besinler meyve püresi, sebze püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, bisküvi, ekmek, yumurta gibi yiyecekler içerir. Ek besinlere alışan çocuk kahvaltıya da başlar. 8. ayadan itibaren ise yumurta, et, tahıllı çorbalar, köfte, pilav, makarna, dolmalar, su, kılçıksız balık, karaciğer verilmeye başlanır.

9- 12 Aylık bebek beslenmesi

Bu yaşa kadar anne sütünün tamamlayıcısı olan ek besinler, bu dönemde artık asıl besin özelliği taşır. Bu dönemde yetişkinler için pişirilen ev yemeklerinin çoğunluğu püreler halinde, az baharatlı, az tuzlu olarak bebeğe verilebilir. Bebeğin günde bir kez etli gıda alması yeterlidir. Çocuk 1 yaşına gelince aile ile birlikte mama iskemlesini sofraya yaklaştırarak, yemek yemeğe alıştırılmalı. Kendi kendine yemek yemesi için; sebze, meyve, köfte, patates gibi yiyecekleri küçük parçalar halinde hazırlayarak önüne koymalı.

1- 5 Yaş çocuk beslenmesi

9 aydan sonra çocuğun temel besini olmaktan çıkan anne sütü 12- 15 ay arasında en geç 2 yaşında ve anne için uygun olan bir zamanda kesilmelidir. Anne sütü kesilirken ailenin diğer bireylerinin çocuk ile daha fazla ilgilenmesi ve anneye yardımcı olması gerekir. Çocuk 13- 14 aylık olduktan sonra kendisi kaşık kullanmalıdır. En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektir. Hiçbir beslenme değeri olmayan bu beslenme biçimi uygulanmamalıdır. Bu dönemde de çocuklar günde 4 öğün beslenmeli, temel besin gruplarını, a)- Süt ve sütlü gıdalar; B)- Etler, yumurta ve baklagiller c)- sebze ve meyveler d)- unlu ve nişastalı besinler, yeterli ve dengeli olarak tüketilmelidir.

Dengeli bir beslenme listesinde olması gerekenler

1- Her gün en az 2 su bardağı süt veya yoğurt verilmelidir. Çünkü bu besinler kemik gelişimi için önemli olan kalsiyumun en iyi kaynağıdır.İ ki kibrit kutusu peynirde de bir bardak sütteki kadar kalsiyum vardır.
2- Vücutta kan yapımında görevli olan demirin en iyi kaynağı olan tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagiller bir veya bir kaçından en az iki porsiyon bulunmalıdır.
3- Meyve ve sebzeler, vitaminler açısından zengindir. Ayrıca kalsiyum ve demir emilişine de yardımcıdır. Bu yaşta çocuklara 3-4 porsiyon sebze ve meyve verilmelidir. Ancak çocuklar özellikle sebze konusunda çok seçici oldukları için; sebzelerin çorbalarda, pilav , makarna, börek ve köfteler içinde veya yanında verilmesi önerilebilir. Meyvelerin kabuklu yenmesi ise bu yaş grubunda sıkça rastlanan kabızlık sorununu da çözer.
4- Vücudun esas enerji kaynağı olan ekmek ve diğer unlu, nişastalı yiyeceklerden günde en az 6 porsiyon yenmesi gerekiyor.